Succesvolle expositie van Histoarysk Koudum

Dat de Tweede Wereldoorlog na 80 jaar nog steeds belangstelling heeft, merkte Histoarysk Koudum bij de tentoonstelling ‘Koudumer verhalen uit de Tweede Wereldoorlog’. Van half januari tot half februari 2025 trok deze expositie in Galerie Lytse Skientme meer dan vierhonderd bezoekers. De bezoekers brachten ook veel tijd door op de expositie. Bezoekers die dachten met een half uurtje de expositie te bekijken, kwamen vaak later nog terug om alle goed te bekijken en te lezen.

Histoarysk Koudum had voor de expositie twaalf verhalen geselecteerd. Soms al lang bekend, maar soms ook nieuw. Zo dook er nieuw ooggetuigenverslag op van de bevrijding van Koudum op 17 april 1945, via het oorlogsdagboek van W.J. Dijk. En zelfs kregen verhalen van 80 jaar geleden nog een verrassend vervolg. Eén van de expositieborden was gewijd aan de drie Yad Vashem onderscheidingen die na de oorlog in Koudum uitgereikt waren. Eén ervan ging naar het echtpaar Marten en Grietje Veldstra, waar het Joodse meisje Sara Ritmeester was ondergebracht. Haar ouders zijn tijdens de oorlog vermoord.

Tijdens de expositie kwam Histoarysk Koudum erachter dat Sara in 2012 haar levensverhaal opgeschreven had in het boekje Tranen op de eerste dag. Daarin vertelt ze over haar tijd in Koudum en over de strijd die na de oorlog gevoerd is over haar voogdij. Na veel getouwtrek moest ze in 1949 naar Joodse familie in België. Ze had het gevoel dat ze gekidnapt werd.

Via een toevallige ontmoeting op de expositie kreeg Sonja [Sara] Shenkar-Ritmeester, die als Gerrie in Koudum opgroeide, in februari 2025 voor het eerst contact met de eveneens Joodse Rebecca [Rifka] Bitterman-Krzywanowski, die in de oorlog opgroeide in het gezin van Willem en Antje de Boer.

Beiden wonen inmiddels al jaren in Israël en schreven op latere leeftijd hun levensverhalen, die te leen zijn in de bieb van Koudum. Dankzij de expositie spraken ‘Sara’ en ‘Rifka’ anderhalf uur met elkaar – bijna 80 jaar na de bevrijding.